جامع ترین آیات قرآن

از عبداللّه بن مسعود نقل شده است: محکم ترین آیات قرآن مجید همین آیات فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّة خَیْراً یَرَهُ وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّة شَرّاً یَرَهُ مى باشد و از آن تعبیر به جامعه مى کرد و به راستى ایمان عمیق به محتواى آن کافى است که انسان را در مسیر حق وادارد، و از هر گونه شرّ و فساد بازدارد.

لذا، در حدیثى آمده است: مردى خدمت پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) آمد، عرض کرد: عَلِّمْنِى مِمّا عَلَّمَکَ اللّهُ: از آنچه خداوند به تو تعلیم داده به من بیاموز .

پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) او را به مردى از یارانش سپرد، تا قرآن به او تعلیم کند، و او سوره اِذا زُلْزِلَتِ الأَرْضُ را تا به آخر به او تعلیم داد، آن مرد از جا برخاست و گفت: همین مرا کافى است (و در روایت دیگرى آمده: تَکْفِیْنِى هذِهِ الآیَةُ: همین یک آیه مرا کفایت مى کند )!.

پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) فرمود: او را به حال خود بگذار که مرد فقیهى شد! (و طبق روایتى فرمود رَجَعَ فَقِیْهاً: او فقیه شد و بازگشت !) دلیل آن هم روشن است; زیرا کسى که مى داند اعمال ما حتى به اندازه یک ذرّه یا یک دانه خردل مورد محاسبه قرار مى گیرد، امروز به حساب خود مشغول مى شود، و این بزرگ ترین اثر تربیتى روى او دارد.(13)

با این حال، در روایت دیگرى از ابو سعید خدرى آمده است: وقتى آیه فَمَنْ یَعْمَلْ… نازل شد، عرض کردم: اى رسول خدا آیا من همه اعمالم را مى بینم؟

فرمود: آرى.

گفتم: آن کارهاى بزرگ را؟

فرمود: بله.

گفتم: کارهاى کوچک کوچک را؟

فرمود: بله.

عرض کردم: اى واى بر من! مادرم بنشیند و براى من عزادارى کند !.

فرمود: بشارت باد بر تو اى ابو سعید! چرا که حسنات به ده برابر حساب مى شود، تا هفتصد برابر، و خدا براى هر کس بخواهد آن را هم مضاعف مى کند.

و اما هر گناه به اندازه یک گناه مجازات دارد، یا خداوند عفو مى کند.

و بدان! احدى با عملش نجات نخواهد یافت! (جز این که کرم خدا شامل او گردد).

عرض کردم: حتى تو هم اى رسول خدا؟!

فرمود: حتى من، مگر این که خداوند مرا مشمول رحمتش سازد !.(14)

خداوندا! جائى که پیامبرت با آن عظمت تنها به عفو تو دل بسته است، تکلیف ما روشن است.

پروردگارا! اگر اعمال ما معیار نجات ما باشد، واى به حال ما، و اگر کرم تو یار ما باشد، خوشا به حال ما؟!

بارالها! آن روز که تمام اعمال کوچک و بزرگ در برابر ما مجسم مى شود، ما تنها به لطف عمیم تو چشم دوخته ایم.

آمِیْنَ یا رَبَّ الْعالَمِیْنَ