تاریخ بعثت پیامبر(ص)
پرسش : پیامبر(ص) در چه تاریخی به پیامبری مبعوث شد؟
پاسخ اجمالی:
پاسخ تفصیلی: درباره تاریخ بعث رسول خدا(ص) میان شیعهو اهل سنتاختلاف است و مشهور میان علماء ودانشمندان شیعهآن است که بعثت آن حضرت در بیست وهفتم ماه رجب سال چهلم عام الفیل بوده، و این مورد اتفاق همه علمای شیعهاست(1).
ولی مشهور میان علماء و محدثین اهل سنتاین است که بعثت آن حضرت در ماه مبارک رمضان، سال چهلم عام الفیلبوده؛ ولی برخی آن را هفدهم رمضان همان سال؛ برخی هیجدهم ماه رمضان؛ و جمعی هم بیست و چهارم آن ماه نقل کرده اند. اگر چه در شب یا روز بودن آن با هم اختلاف دارند(2).
و در برابر این گروه برخی از علمای اهل سنتبعثت پیامبر(ص) را؛ دوازدهم ماه ربیع الاول و برخی دهم آن ماه دانسته اند(3).
اما در مورد اینکه اهل سنتچرا عموما ماه رمضان را تاریخ بعثت دانسته اند؛ می توان گفت که دلیل آنها در این گفتار اجتهادی است که از چند نظر مخدوش و مورد مناقشه برداشت می شود.
که در اینجا به آن اشاره می کنیم:
عده کثیری از علمای اهل سنتفکرکرده اند بعثت حضرت رسول خدا(ص) توام با نزول قرآن بوده، و چون نزول قرآننیز طبق آیهکریمه: « شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن…»(4). « ماهِ رمضان، ماهى است که قرآن، در آن نازل شده است»(5). در ماه مبارک رمضان انجام شده؛ پس بعثت رسول خدا(ص)هم در همین ماه بوده است، در حالی که این تحلیل مورد خدشه است زیرا:
اولا: این گونه آیات که با لفظ «انزال» آمده؛ به گفته اهل تفسیرو لغت به معنای نزول دفعی قرآنکریم است نه نزول تدریجی آن.
ثانیا: به گفته بسیاری از علمای اهل سنتنزول دفعی قرآندر بیت المعموربوده و سپس به صورت تدریجی نازل شده است چنانچه سیوطی در المنثور ذیل آیه:« شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن…»(6) از ابن عباسروایت کرده که گفته است: شب مبارک که همان شب قدر است در ماه رمضان قرار دارد و قرآندر آن شب یکجا از مقام ذکر به بیت المعمور نازل شد و سپس تدریجاً پس از آن در موارد امر و نهی، حلال و حرامو جنگها بر محمد(ص) فرود آمد(7).
و در روایت دیگری از طریق ضحاک از ابن عباسروایت کرده است: که قرآنیک جا از نزد خدای تعالی از لوح محفوظبه سفیران(فرشتگان)گرامی و نویسندگان نازل شد و آنان هم در طی بیست شب قرآنرا تدریجا برجبرییل نازل کردند، و جبرییل هم در طی بیست سال آنرا بر رسول خدا(ص) نازل کرد(8).
ثالثا: در مورد قسمت دوم استدلال علمای اهل سنتکه نزول قرآنرا توام با بعثت رسول خدا(ص) دانسته اند.
آن نیز مخالف با گفتار خودشان بوده و مخدوش است؛ زیرا عموم مورخین و محدثین اهل سنت معتقدند که نبوتو بعثت رسول خدا(ص) در آغاز بصورت رویا و در عالم خواب بوده و پس از گذشت مدتها که برخی آنرا شش ماه و برخی سه سال و برخی کمتر و بیشتر دانسته اند در عالم بیداری به آنحضرت وحیشد و جبرییل بر آن بزرگوار نازل گردید و قرآنرا آورد(9)
و نظیر همین گفتار را سیوطی در کتاب اتقان ذکر کرده است(10).
در نتیجه بنا بر گفته علمای اهل سنتنمی توان بعثت رسول خدا(ص) را مقارن با نزول قرآن دانست و از این راه نمی توان تاریخ بعثت رسول خدا(ص) را طبق گفته آنها اثبات کرد.
پی نوشت:
[1]. بحارالانوار: ج 18، ص 190؛ وتاریخ الخمیس: ج 1، ص 280 و 281.
[2]- سیرة النبویة: ابن ثیر؛ ص 392.
[3]- همان.
[4]- سوره بقره: آیه 185.
[5]- ترجمه: آیت الله مکارم.
[6]- سوره بقره: آیه 185.
[7]- درالمنثور: ج1، ص 189.
[8]- الاتقان:ج 1، ص 69.
[9]- سیرة نبویه: ابن کثیر؛ج 1،ص 388؛ والاتقان: ج 1، ص 70و71.
[10]- الاتقان: ج 1،ص 70و71.
آخرین نظرات